حدیث نگاره

انسان به حسب فطرت و طبیعتی که در وجود وی نهاده شده در جستجوی کمال مطلق است و آرزوی رسیدن به کمال را دارد، از این رو نمی توان انسانی را تصور کرد که امید و آرزو نداشته باشد. آرزو رحمتی از جانب خداوند و موتور اصلی زندگی بشر در  زندگی روزمره اوست.
پیامبر گرامی اسلام می فرماید: « الْأَمَلُ رَحْمَةٌ لِأُمَّتِی وَ لَوْ لَا الْأَمَلُ مَا رَضَعَتْ وَالِدَةٌ وَلَدَهَا وَ لَا غَرَسَ غَارِسٌ شَجَرا امید و آرزو، برای امت من رحمت است و اگر امید و آروز نبود هیچ مادری فرزندش را شیر نمی‌داد و هیچ باغبانی نهالی نمی‌کاشت»
معمولاً امید و آرزو، در فرهنگ فارسی، در کنار یکدیگر به کار می روند، اما در زبان عربی به صورت جداگانه با عنوان های (رجا) و (اَمَل) استعمال می شوند. بنابراین برای پی بردن به دیدگاه اسلام دراین باره باید این دو کلیدواژه را مورد بررسی قرار داد.
در نگاه قرآن
در جهان بینی الهی، آرزوها در خدمت بشر برای رسیدن به کمال انسانی می باشند و اراده خداوند علت اصلی رسیدن به آرزوهاست ولی در جهان بینی مادی، بشر در خدمت آرزوها و هواهای نفسانی خویش است.
با توجه به این مطلب آرزوها در قرآن به دو گروه تقسیم می شوند: آرزوهای خوب و پسندیده که مربوط به کسانی است که زندگی خود را بر پایه جهان بینی الهی بنا نهاده اند وآرزوهای ناپسند که مربوط به افرادی است که جهان بینی مادی را پذیرفته اند.
آرزوهای خوب و پسندیده
امید و آرزوی پسندیده‌، دل بستن به آینده‌ای است که دسترسی به آن معقول است و با تلاش می‌توان به آن رسیده و این یک امر فطری است.
در این صورت بدون شک‌، امید و آرزو عامل حرکت چرخ‌های زندگی انسان‌ها است‌ که حتی اگر یک روز از دل‌های مردم برداشته شود نظام زندگی به هم می‌ریزد و کمتر کسی دلیلی برای فعالیت و تلاش خود پیدا می‌کند.
قرآن کریم در این زمینه می فرماید: « فَمَن کَانَ یَرْ‌جُو لِقَاءَ رَ‌بِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِ‌کْ بِعِبَادَةِ رَ‌بِّهِ أَحَدًا [کهف/۱۱۰] هر کس به لقاى پروردگار خود امید دارد باید به کار شایسته بپردازد، و هیچ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد.»
آرزوهای پسندیده شاخص‌هایی دارد مثل واقعی بودن‌، قابل تحقق بودن‌، عاقلانه و منطقی بودن‌، مشروع بودن‌، در بردارنده سعادت و کمال نهایی انسان بودن.
آرزوهای ناپسند
آرزوهای ناپسند به دل‌بستگی‌هایی گفته می‌شود که بیشتر ذهنی‌، غیرمعقول‌، کودکانه و دسترسی به آن‌ها بسیار بعید است.‌
آرزو اگر از حد بگذرد و به صورت آرزوی دور و دراز درآید، بدترین عامل انحراف و بدبختی است‌ و درست همانند آب باران است که اگر از حد گذشت مایه غرق شدن و نابودی خواهد شد.