چگونه باید توبه کرد؟
توبه کنندگان باید بدانند تمام گناهانی که از آنان در
گذشته سر زده، باید آنها را به یاد آورند و نسبت به همه گناهان پشیمان باشند؛ و هر
گاه به یاد گناهان گذشته افتادند و از آن پلیدی ها ناراحت شدند و از شیرینی گناه
بدشان آمد، بدرستی توبه کرده اند؛ چنانچه قرآن کریم به همه مومنان دستور داده است:
توبوا الی جمیعا آیه المومنون(نور، آیه 31).
بنابراین، کیفیت توبه خالص بودن است که قرآن کریم می گوید:
یا ایها الذین آمنوا توبوا الی الله توبه نصوحا(تحریم،
آیه 8).
در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است:
ان العبد لیذنب الذنب فیدخل فیه الجنه.
قیل: کیف ذلک یا رسول الله؟!
قال: یکون الذنب عینیه تائبا منه، فارا حتی یدخل الجنه(ارشاد
القلوب ص 55، باب 11)؛
همانا بنده ای گناه می کند و وارد بهشت می شود.
عرضه داشتند: ای رسول خدا چگونه می شود؟!
فرمود: گناه خود را در نظر بگیرد و از آن فرار و توبه کند
تا وارد بهشت گردد.
سید بن طاووس - قدس سره - می فرماید: رسول خدا (ص) روز
یکشنبه در ماه ذی القعده بیرون آمدند و فرمودند: ای مردم! چه کسی می خواهد توبه
کند؟
عرض کردند: همه ما می خواهیم توبه کنیم.
پیامبر اسلام (ص) فرمودند: غسل کنید و وضو بگیرد و چهار
رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت، سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید و یک مرتبه
معوذتین (سوره فلق و ناس) را بخوانید، پس از نماز هفتاد مرتبه استغفار کنید و در
آخر لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم را بگویید و پس از آن بگویید: یا عزیز
یا غفار، اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لا یغفر الذنوب الا
انت.
سپس پیامبر اکرم(ص)فرمودند: هیچ بنده ای از امت من نیست
که این عمل را انجام دهد، مگر اینکه منادی از آسمان ندا دهد: ای بنده خدا! اعمال را
از سر بگیر که توبه ات مقبول است و گناهت بخشیده شده است؛ و از زیر عرش، ملک دیگری
صدا می زند ای بنده! مبارک باد بر تو و بر اهل تو و ذریه ات؛ و دیگری فریاد می
زند: ای بنده! در روز قیامت طلبکارانت از تو راضی خواهند شد؛ و دیگری می گوید: ای
بنده! باایمان می میری و دینداری و قبر تو وسیع و نورانی خواهد شد؛ و دیگری می
گوید: ای بنده! پدر و مادرت از تو راضی خواهند شد، اگر چه بر تو خشمگین بوده
باشند؛ پدر، مادر و ذریه ات بخشیده خواهند شد و خود نیر در دنیا و آخرت در وسعت
رزق و روزی خواهی بود.
و جبرئیل ندا می دهد در وقت مرگت با عزرائیل می آیم تا
مهربانی کند و مرگ و سختی آن را متوجه نشوی و روح از بدنت به آسانی خارج خواهد شد.
عرض کردیم یا رسول الله! اگر کسی این عمل را در غیر ماه
ذی القعده انجام دهد، چگونه است؟
حضرت فرمود: همان گونه که بیان کردم، این کلمات را جبرئیل
در معراج به من آموختند(اقبال الاعمال، ص 608).
و رسول خدا(ص) فرمود:
... الله باسط یدیه عند کل فجر لمذنب اللیل هل یتوب فیغفر
له، و یبسط یدیه عند مغیب الشمس لمذنب النهار هل یتوب فیغفر له) ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 174)؛
خداوند هر بامداد، دست رحمت خویش را به سوی کسی که شب،
گناهی از او سر زده می گشاید که آیا (آن بنده) توبه می کند تا او را بیامرزد؟ و هر
شامگاه دست رحمت خود را به سوی کسی که روز، مرتکب گناهی شده است می گشاید که آیا
توبه می کند تا او را ببخشد؟.
