حدیث نگاره

چگونه باید توبه کرد؟

توبه کنندگان باید بدانند تمام گناهانی که از آنان در گذشته سر زده، باید آنها را به یاد آورند و نسبت به همه گناهان پشیمان باشند؛ و هر گاه به یاد گناهان گذشته افتادند و از آن پلیدی ها ناراحت شدند و از شیرینی گناه بدشان آمد، بدرستی توبه کرده اند؛ چنانچه قرآن کریم به همه مومنان دستور داده است:
توبوا الی جمیعا آیه المومنون(نور، آیه 31).
بنابراین، کیفیت توبه خالص بودن است که قرآن کریم می گوید:
یا ایها الذین آمنوا توبوا الی الله توبه نصوحا(تحریم، آیه 8).
در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است:
ان العبد لیذنب الذنب فیدخل فیه الجنه.
قیل: کیف ذلک یا رسول الله؟!
قال: یکون الذنب عینیه تائبا منه، فارا حتی یدخل الجنه(ارشاد القلوب ص 55، باب 11)؛
همانا بنده ای گناه می کند و وارد بهشت می شود.
عرضه داشتند: ای رسول خدا چگونه می شود؟!
فرمود: گناه خود را در نظر بگیرد و از آن فرار و توبه کند تا وارد بهشت گردد.
سید بن طاووس - قدس سره - می فرماید: رسول خدا (ص) روز یکشنبه در ماه ذی القعده بیرون آمدند و فرمودند: ای مردم! چه کسی می خواهد توبه کند؟
عرض کردند: همه ما می خواهیم توبه کنیم.
پیامبر اسلام (ص) فرمودند: غسل کنید و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت، سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید و یک مرتبه معوذتین (سوره فلق و ناس) را بخوانید، پس از نماز هفتاد مرتبه استغفار کنید و در آخر لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم را بگویید و پس از آن بگویید: یا عزیز یا غفار، اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فانه لا یغفر الذنوب الا انت.
سپس پیامبر اکرم(ص)فرمودند: هیچ بنده ای از امت من نیست که این عمل را انجام دهد، مگر اینکه منادی از آسمان ندا دهد: ای بنده خدا! اعمال را از سر بگیر که توبه ات مقبول است و گناهت بخشیده شده است؛ و از زیر عرش، ملک دیگری صدا می زند ای بنده! مبارک باد بر تو و بر اهل تو و ذریه ات؛ و دیگری فریاد می زند: ای بنده! در روز قیامت طلبکارانت از تو راضی خواهند شد؛ و دیگری می گوید: ای بنده! باایمان می میری و دینداری و قبر تو وسیع و نورانی خواهد شد؛ و دیگری می گوید: ای بنده! پدر و مادرت از تو راضی خواهند شد، اگر چه بر تو خشمگین بوده باشند؛ پدر، مادر و ذریه ات بخشیده خواهند شد و خود نیر در دنیا و آخرت در وسعت رزق و روزی خواهی بود.
و جبرئیل ندا می دهد در وقت مرگت با عزرائیل می آیم تا مهربانی کند و مرگ و سختی آن را متوجه نشوی و روح از بدنت به آسانی خارج خواهد شد.
عرض کردیم یا رسول الله! اگر کسی این عمل را در غیر ماه ذی القعده انجام دهد، چگونه است؟
حضرت فرمود: همان گونه که بیان کردم، این کلمات را جبرئیل در معراج به من آموختند(اقبال الاعمال، ص 608).

و رسول خدا(ص) فرمود:
... الله باسط یدیه عند کل فجر لمذنب اللیل هل یتوب فیغفر له، و یبسط یدیه عند مغیب الشمس لمذنب النهار هل یتوب فیغفر له) ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 174)؛
خداوند هر بامداد، دست رحمت خویش را به سوی کسی که شب، گناهی از او سر زده می گشاید که آیا (آن بنده) توبه می کند تا او را بیامرزد؟ و هر شامگاه دست رحمت خود را به سوی کسی که روز، مرتکب گناهی شده است می گشاید که آیا توبه می کند تا او را ببخشد؟.